Een naar ademhalend leesgevoel, bangelijk dichtbij

Het lag hier al een tijdje op mijn nog te lezen stapel. Uiteindelijk kwam het ervan en ik ben er eerlijk gezegd nog niet goed van… Dit is zo beenhard en zo gruwelijk (en dan ook letterlijk) dichtbij de realiteit dat mijn keel dikwijls dichtgesnoerd zat. Paul Lynch beschrijft hier in deze nabije toekomstroman een totale apocalyps nadat een extreemrechtse partij in Ierland alle besef en connectie met de burgers is verloren en democratie echt geweld aandoet. Ik ga mij voor de komende verkiezingen niet wagen aan parallellen met onze eigen extreemrechtse partijen maar mijn onrust is groot. Wat haast onmerkbaar plaatsvindt zoals het positioneren van gelijkgezinden in topfuncties, het ontmantelen van de onderwijsvakbond en het ontslaan van individuen die niet met de partij meedenken ontaardt in een echte dictatuur.

Het verhaal wordt aangevat met een klop op de deur. Elise Stack, moeder van vier kinderen en echtgenote van vakbondsafgevaardigde Larry die net thuis is wordt aangesproken door twee leden van de geheime dienst, of zij met Larry kunnen spreken. Eilish ziet daar eerst geen graten in maar dan bekruipt haar een kilte, een donkerte die ze niet meer kan wegzetten. Lynch slaagt er als geen ander in om dit gevoel over te brengen op de lezer. Zij belandt in een discussie met Larry of het eigenlijk wel veilig is om mee deel te nemen aan een stakingsoptocht. Ook hier toont Lynch zijn meesterlijk schrijverstalent om de ontwapende menselijkheid tussen twee geliefden en hun twijfel tussen doen wat nodig is of voor de eigen veiligheid te kiezen tegenover de almacht van een machtsapparaat te zetten. Larry wordt opgepakt, weggevoerd, nul komma nul info, hij is weggenomen uit de maatschappij.

Langzaam bouwt Lynch de spanning op tijdens de zoektocht van Eilish naar het lot van Larry. Tijdens die zoektocht blijft Eilish nog steeds in recht geloven en ziet niet dat de wereld rondom haar volledig instort en aan zijn lot wordt overgelaten. Ook gezin deelt in de klappen met pubers die in opstand komen tegen haar maar ook tegen het regime. Je komt in een ijzingwekkende sfeer terecht die het hele verhaal blijft aanhouden. Als dan Mark haar oudste zoon zich aansluit bij het rebellenleger is de ontreddering groot, te meer omdat zij ook nog de zorg heeft voor haar dementerende vader die in een ander deel van de stad woont. Burgeroorlog laait op en de hele gestructureerde samenleving rondom haar brokkelt volledig af tot elk voor zichzelf en het wegvallen van elk stukje beschaving. Ook de jongere broer van Mark, nauwelijks 13 jaar oud revolteert en zijn lot sneed diep in mijn ziel.

Lied van een profeet is gruwelijk actueel en pakt je bij je strot als geen ander. Ongeloof, Intimidatie, paniek, agressie van de almacht, overheidsgeweld maar vooral de impact op burgers die nog een rechtsgevoel bezitten zorgen voor een waanzinnig beklemmend en naar adem happend leesgevoel. Een van de sterkste, want mooiste kan ik niet schrijven, romans die ik dit jaar las. Niet voor leesdoetjes…