Het verhaal van onvoorwaardelijke technologische vooruitgang is duidelijk op zijn retour

De boekenclub van het Gents Milieufront las Een betere wereld van Charles Eisenstein.

Charles Eisenstein is een onafhankelijke schrijver die vanuit een holistische kijk op de dingen een uitweg tracht te vinden uit het gevoel van permanente crisis dat heel erg leeft in de westerse maatschappij. Hij verbindt dit gevoel van moreel en spiritueel verval met een onwil om de onderlinge verbondenheid van systemen onder ogen te komen. Hij wijst bijvoorbeeld op de nood om onze energietechnologieën te veranderen. Dit is echter onmogelijk zonder de onderliggende economische machtsverhoudingen aan te passen.

Veel mensen willen een nieuw systeem, maar zijn bang voor verandering. Wat wel duidelijk is, is dat de ontevredenheid met het huidige systeem zich op een onbewuste manier uit in fenomenen zoals depressie, verslaving, woede, uitstelgedrag en een algemene apathie ten opzichte van de wereld rond ons.

Volgens Eisenstein zien we de wereld als een geheel van ‘grote verhalen’ of narratieven. Het verhaal van onvoorwaardelijke technologische vooruitgang is duidelijk op zijn retour. Het probleem is echter dat onze vertrouwde noties van welvaart, onderwijs, geld, gezondheid en vele andere domeinen daar ook aan gelinkt zijn. We streven koste wat kost vooruitgang na op al die terreinen. Het grote probleem voor hem is dat deze niet aflatende rat race in veel mensen het slechtste naar boven brengt. Dit wil niet zeggen dat hij vindt dat mensen inherent slecht of egoïstisch zijn, integendeel. Hij pleit voor het herintroduceren van een verhaal van verbinding. De vooruitgang die mensen de laatste eeuwen hebben gemaakt vind hij wonderbaarlijk, maar dit heeft ervoor gezorgd dat we als heersers over de natuur de band met die natuur zijn kwijtgeraakt.

Alhoewel dit boek in 2013 is verschenen, is dit gevoel van de toekomst met argusogen te bekijken meer aanwezig omdat die nu heel onzeker lijkt. Maar is dit misschien geen kans om veranderingen in gang te zetten?

Eisenstein ziet spiritualiteit als een oplossing tegen dit technologisch nihilisme. De teleurstelling met de gevolgen van de technologische vooruitgang ziet hij bijvoorbeeld al beginnen in de gruwel van de Eerste Wereldoorlog. Daaruit ontstond een ideologische strijd tussen verschillende ideologieën zoals vrije markt, kapitalisme, communisme en fascisme. Al deze ideologieën beloofden een utopisch toekomstbeeld waar de mensheid door middel van technologie een sociaal harmonisch bestaan kon leiden.

Eisenstein ziet spiritualiteit als een oplossing tegen dit technologisch nihilisme. In deze nieuwe spirituele manier van zijn is er geen plaats voor afgunst en jaloezie.

Als je een boek over ecologie wilt, blijf je hier misschien wat op je honger zitten omdat er meer een soort filosofie uitgedragen wordt dan een concrete bestudering van hoe ecosystemen zich gedragen.

Zin om mee te lezen met de boekenclub van het GMF? Stuur een mail naar boekenclub@gentsmilieufront.be