Magisch realisme, een ware leesbeleving

Na de met veel bombarie aangekondigde Moord op de Commendatore in 2018 en de heruitgave van dit tweeluik in een versie begin dit jaar was het uitkijken naar dat nieuwe boek van de grootmeester. Wees gewaarschuwd dat eenmaal je dit boek hebt gelezen je nooit meer je schaduw als iets onbelangrijks zal zien, iets dat er gewoon altijd is en waar je niet op let… Murakami doet hier iets met die schaduw, onverbrekelijk met zijn eigenaar verbonden krijgt die zijn eigen betekenis, komt apart te staan maar blijft wel de schaduw van een individu. Niet alleen speelt de grootmeester in zijn gekend magisch realisme met die verbondenheid maar plaatst hij die tweespalt ook in de tijd waardoor je als lezer in een twee parallelle werelden terechtkomt waarvan je soms echt niet meer weet waar de realiteit of de waarheid zit.

Het hele verhaal draait rondom twee hoofdpersonen, naamloos, hij 17 jaar en zij 16 jaar oud. Het is een prachtige jonge liefde tussen twee individuen die hun plaats niet echt vinden in de maatschappij. Zij geeft het ritme van dat samenzijn aan en houdt, niettegenstaande haar liefde oprecht is, toch afstand.

Hij volgt, even verliefd. Zij vertelt hem middels brieven over een ommuurde stad waar zij zichzelf kan zijn. Sindsdien wil hij daar ook naar toe. Het hele verhaal is geënt op een eerder in 1985 verschenen verhaal, Hard-Boiled Wonderland maar zoals Murakami zelf schrijft in het nawoord is de echte bron een kortverhaal dat hij schreef in 1980 maar dat hij nu pas na decennia lang geschreven te hebben echt voluit kon uitspinnen naar een roman. Dat kortverhaal gaat ook over een ommuurde stad. Je komt er alleen in als je bereid bent je schaduw in te leveren bij binnenkomst. De stad kan je in principe niet verlaten. De stad en zijn onvaste muren beschrijft eenzelfde soort stad en eenzelfde soort verhaal. Dat Murakami fan is van The Beatles is algemeen geweten en is dan ook niet echt verrassend dat The Yellow Submarine, uniek gezongen door Ringo een plaatsje krijgt in dit verhaal. Ik vermoed dat die flower power, psychedelische duikboot op weg naar het Pepperland en symbool voor escapisme ook hier de weg is naar de stad en zijn onvaste muren, niet iedereen past of voelt zich goed in onze maatschappij.

Het boek van ruim 600 pagina’s vraagt om traag gelezen te worden. Het is onderverdeeld in drie delen waarbij in het eerste deel in een afwisselend decor tussen Tokyo en de stad met onvaste muren de prachtige jeugdliefde doorheen de gesprekken van de beide jongelingen ontluikt tot op het moment dat zij verdwijnt en hij haar terug ontmoet in die parallelle wereld. Daar heeft hij zijn eigen rol te spelen. Die stad met zijn onvaste muren lijkt idyllisch maar kwam bij mij heel bedreigend over. Hij moet zijn schaduw loslaten om binnen te kunnen. Alles verloopt gewoon en soepel maar er is geen ruimte voor iets anders. Ook de jongen moet dit gevoeld hebben en hij zorgt dat zijn schaduw kan ontsnappen, niet zo eenvoudig want de stad heeft onvaste muren.

Het tweede deel is relatief lang en beschrijft het leven van de teruggekeerde jongeling tot wanneer hij als 40-jarige eenzaat die zijn jeugdliefde niet kon vergeten een job aanvaardt in een afgelegen bibliotheek. Of dit voorbestemd was laat ik graag aan de lezer over. Het is daar dat The yellow Submarine opduikt. Het relatief korte derde deel bevat de plot van het boek met een einde dat veel kanten op kan.

Het verhaal is niet weer te geven in een synopsis, het is zoals veel Murakamiboeken een ware leesbeleving met mysteries, rondcirkelende bewegingen die begin nog eind hebben en die een loopje nemen met ons tijdgevoel. Ik heb er mij genadeloos laten in meevoeren en ben er zalig weer uitgeraakt.