Verrijkend

Dit is het derde boek dat ik las van Anya Niewierra, eerst De camino en daarna de heruitgave van Het dossier. In De Camino word je meegenomen op de Camino wandeling en steek je veel op over Bosnië Herzegovina en de etnische problemen, in Het dossier ging het over de wanpraktijken in de DDR en grootschalige kunstvervalsingen en ook nu in het laatste boek De nomade wordt terug een pak wereldgeschiedenis verwerkt, over het verdwijnen van Oost-Pruisen dat na 1945 opgedeeld werd tussen Polen en Rusland. Met elke boek word je kennis over de geschiedenis van Oost-Duitsland iets groter.

De auteur die er zelf al jong achter kwam dat haar familienaam afkomstig is van een land dat niet meer bestaat wordt jaren later getriggerd om dit boek te schrijven en verwoordt dit als volgt: “Een verhaal over het vinden van je eigen identiteit in een gebied met bewegende grenzen.” Olga Liebke is een succesvolle documentaire maker. Ze woont met haar vader in de bossen van het Harzgebergte, dicht waar vroeger het IJzeren Gordijn, de muur stond. Ze heeft een intense band met haar vader want hij is haar enige familie, geen grootouders, broer of, geen gezin) maar tegenwoordig is Olga ook mantelzorger voor haar vader die dementerende is. Hij doet soms uitspraken die haar in de war brengen over haar achtergrond en afkomst. Er echt over praten kan ze niet, ze beschrijft het als volgt: “Hij kan me weinig zinnigs meer vertellen want zij dementerende geest weeft waarheden rond vage feiten en heldere fantasieën. Omdat het zaadje van twijfel geplant is begint Olga dan toch een zoektocht naar haar identiteit. Deze tocht brengt haar naar de driehoek Polen, Litouwen en Belarus en gaandeweg bouwt zich het verhaal op van echte afkomst. Daarvoor heeft ze lange gesprekken met verschillende mensen en daarmee gepaard wordt haar leven ook meermaals bedreigd.

Het boek bevat drie verhaallijnen, de zoektocht van Olga, het verhaal van de Grensman en gesprekken tussen twee oud KGB’ers. Het is schitterend geschreven en je merkt ook dat hier heel veel research aan vooraf ging, zie de indrukwekkende boekenlijst achterin het boek. Er zitten ook heel gedetailleerde beschrijvingen van de natuur tussen maar die zijn absoluut niet storend of vertragend voor het leestempo. Als Niewierra deze gedegen wijze van research blijft aanhouden dan zou het wel eens kunnen dat we nog een lange tijd zullen moeten wachten op een nieuw boek. Om naar uit te kijken maar wachten zal lastig worden.